In de trein... tussen Zutphen en Oldenzaal
Evert weet alles over Witte Wieven. Wij spraken hem op het station in Lochem voor de podcastaflevering ‘In de trein… tussen Zutphen en Oldenzaal’. Lochem is dé plaats waar een van de oudste legendes van Nederland nog steeds wordt verteld.
Hoe gaat de legende van de Witte Wieven?
Verhalenverteller Evert neemt elke week groepen mensen mee het bos in voor een onvergetelijke en spannende tocht. “De legende van de Witte Wieven is ontstaan in de late middeleeuwen. De boer uit de legende had een prachtige dochter: Johanna. Hij vond dat ze een man moest hebben en had al iemand in gedachte: een rijke boerenzoon Hendrik. Maar Johanna moest daar niets van hebben, die had het meer met Albert, een boeren jongen die vlak naast ze in een boerderijtje woonden. Johanna en Albert kenden elkaar al van jongs af aan en ze waren heel erg verliefd op elkaar. Albert vroeg vader of hij met Johanna mocht trouwen, maar vader joeg hem weg. Albert verdwaalde in het bos en werd door de Witte Wieven op miraculeuze wijze gered van de dood. Johanna sprak vader toe: ‘Als Onze Lieve Heer Albert heeft gered van de dood, is hij dan te min om met me te mogen trouwen?’
Daar bedacht vader wat op: hij nodigde Hendrik en Albert uit om ‘s avonds op de boerderij te komen en dan mochten ze in een duel uitmaken wie met Johanna mocht trouwen. Beide mannen kregen een spit en moesten deze bij de Witte Wieven kuil in de pan met brei gooien met de spreuk: “Witte Wieven wit, hier breng ik oe het spit.” De man die daarna als eerste weer terug was, mocht met Johanna trouwen."
Helpen de Witte Wieven tijdens deze proef Albert of Hendrik? Met wie zal prachtige boerendochter Johanna uiteindelijk trouwen?
“Ik kan jullie het verhaal over de Witte Wieven verder vertellen, maar je moet het eigenlijk meemaken en beleven in het duister.”
Wat is de oorsprong van de legende?
Rond de 13e eeuw werden mensen met een ernstige en besmettelijke ziekte een wit gewaad aangetrokken. “Hadden ze de pest of de pokken, dan werden ze in witte lakens gehesen zodat ze opvielen. Door dat gefladder van die witte lakens in de bossen kregen ze de naam Witte Wieven. Het verhaal werd vooral verteld om kinderen bang te maken, zodat ze uit de buurt zouden blijven van de mensen met een ernstige ziekte. Dus eigenlijk om de kinderen voor de dood te beschermen.”
En de Witte Wieven nu?
De legende raakt in vergetelheid… tot eind vorige eeuw. “Toen bedacht de bakker in Zwiep: ”Met die legende kan ik wel wat”. Hij had als hobby heksen maken en hij heeft toen eerst voor familie en vrienden tochten opgezet. Dan ging hij in het donker de berg op om zittend op een boomstam, met een lantaarn, het verhaal te vertellen. Het is daarom nu nog steeds heel bekend, want er kwamen steeds meer toeristen op af. Ga in Rotterdam de haven maar in; als de daar vraagt naar Witte Wieven, roept de helft van de schippers: “Ja, uit Zwiep!”
Wil je ook met Evert de Witte Wieven beleven?
Dat kan via Restaurant & Spelerij de Witte Wieven in Zwiep
Maar er is nog veel meer te ontdekken in en rond Lochem!
